Energietransitie Middag-Humsterland is een multidisciplinair ontwerpend onderzoek naar de mogelijkheden van lokaal en regionaal nieuwe energie opwekken, met landschapskwaliteit als vertrekpunt. Voor eeuwenoude, beschermde cultuurlandschappen zoals Middag Humsterland is het voldoen aan de gestelde energievraag uit het Nationale Programma Regionale Energie Strategie immers geen vanzelfsprekendheid. Juist het uitgaan van ruimtelijke kwaliteiten in plaats van de energievraag leverde verrassende en hoopgevende uitkomsten op.

Uitgaan van kwaliteit en functioneren

Het onderzoek was een samenwerking tussen het Lectoraat Energietransitie van de Hanzehogeschool, de gebiedscoöperatie Westerkwartier en Laos. Tijdens het onderzoek is ook uitgebreid samengewerkt met bewonerswerkgroepen, de gemeente Westerkwartier, Provincie Groningen en Enexis. Gezamenlijk hebben we kennis, wensen en behoeftes, gewaardeerde kwaliteiten en het functioneren van gemeenschappen en gebieden in Middag Humsterland in kaart gebracht.

De landschappelijke kwaliteiten en het functioneren van het gebied hebben we vervolgens gekoppeld aan gegevens zoals de lokale energievraag, energetische doelen en ambities uit de RES en realistische mogelijkheden van energieopwekking. Daaruit hebben we twee scenario’s ontwikkeld met de meest minimale invloed op het landschap: grootschalig geconcentreerd en kleinschalig verspreid.

Warmtenetwerk voor dorpen

Een verrassende, onverwachte uitkomst van het onderzoek is dat een lokaal warmtenetwerk voor de dorpen de meest realistische en kansrijke basis biedt. Een uitkomst die puur uitgaand van cijfers en technische oplossingen niet voor de hand lijkt te liggen, maar die juist door uit te gaan van landschappelijke kwaliteiten in beeld is gekomen.

Op dit moment onderzoekt de gemeente hoe de conclusies uit het onderzoek een vervolg kunnen krijgen en om te zetten zijn naar beleid.