Energielandgoed Groningen Airport Eelde

Het vliegveld Groningen Airport Eelde wordt de kern van een nieuw landgoed, aansluitend op de reeks bestaande buitens ten oosten van Eelde-Paterswolde.

De ontwikkeling van het zonneveld wordt aangegrepen als mogelijkheid om ook het landschappelijk, ecologisch en recreatief potentieel en het agrarische gebruik van het gebied rond de luchthaven te benutten. Er ontstaat een iconisch landschapspark met betekenis op regionale schaal met als thema luchtvaart en energie. De basis van het landschapspark is het zichtbaar maken en opwaarderen van de bestaande kwaliteiten en daarmee ruimte bieden aan nieuwe invullingen op het gebied van energie(teelt), educatie en recreatie.

Door het opwekken en gebruiken van zonne-energie  maakt het vliegveld zijn ambities op het gebied van duurzaamheid zichtbaar en waar. De zonnepanelen worden op een optimale en ruimtelijk kwalitatief zo hoogwaardig mogelijke manier geplaatst. Hiermee wordt zowel een zo groot mogelijke opbrengst gerealiseerd als een voorbeeld gegeven van goede ruimtelijke inpassing van een grootschalig zonne-energie complex.

Voor veel mensen staat vliegen gelijk aan vrijheid om de wereld te ontdekken.

Een milieuvriendelijke manier van vliegen is daarom voor velen een aanlokkelijk perspectief. Het vliegtuig dat zich voortbeweegt op de energie van de zonnepanelen op zijn vleugels, zoals dat experimenteel al gebeurt, staat symbool voor dit glorieuze toekomstbeeld. De ‘paper plane’ vertelt dit verhaal, en neemt bezoekers en passanten mee in het opwindende gevoel van een vliegreis.

 

Icoon

‘Aviation Energy Estate’ is een symbool voor een groenere toekomst op het niveau van het vliegveld en vanuit de lucht. Dit symbool krijgt zijn eigen icoon, op de schaal van de omgeving en de gebruiker, met de solar ‘paper plane’.

Het eenvoudig uit een papieren velletje gevouwen vliegtuigje kent iedereen van jongs af aan, en staat symbool voor de droom te kunnen vliegen.

Door het vouwen van het ‘solar panel’ ontstaat het icoon voor de droom van een groene en weidse toekomst. Een aanmoediging om technieken door te ontwikkelen en onze mogelijkheden te vergroten.  De ‘paper planes’ maken dit op poëtische wijze voelbaar. Op het voorterrein van Groningen Airport Eelde vormen ze een losse vlucht van stijgende vliegtuigen. De ‘solar panel paper planes’ staan hier op masten van oplopende hoogte. Daarnaast is het een terugkerend beeldmerk op de cruciale plekken in het landschapspark.

De energie, die wordt opgewekt, kan op verschillende manieren worden gebruikt. Uiteraard voor de activiteiten van het vliegveld. Mooier is het direct zichtbare gebruik. De door ‘paper planes’ opgewekte energie kan worden benut voor de verlichting van het terrein. Ook zijn er mogelijkheden om een elektrische  auto, fiets of zelfs mobiele telefoon aan op te laden.

 

KWh

Door zonnepanelen, binnen de grenzen van het versnipperde zoekgebied, in lange rijen te plaatsen, in de hoofdrichting van het vliegveld ontstaat een dynamisch strepenpatroon dat vanuit  de lucht een iconische uitstraling heeft.

Met deze configuratie is het mogelijk een flink oppervlak aan panelen te plaatsen. En zodoende een aanzienlijke opbrengst te genereren. Dit veld is geen vorm van symboolpolitiek. Vanuit hetzelfde pragmatisme worden alle daken benut en wordt de overdekte passage voor de passagiers gevormd door zonnepanelen.

Door de panelen in het veld te plaatsen op schuine grondlichamen in plaats van de gebruikelijke stellages of palen ontstaat een puur beeld van groen en blauw. De onderkant van de panelen is niet zichtbaar, de techniek kan worden opgenomen in het grondlichaam. Door de panelen enigszins los van het grondlichaam te plaatsen is er natuurlijke luchtcirculatie en koeling.

De panelen staan optimaal op de zon gericht. De richting van de panelen en de strepen maken een hoek. De grondlichamen vormen het passtuk tussen de richting van de panelen en de richting van de strepen. Het zonneveld krijgt hierdoor een rechte rand richting omgeving, gelijk aan de hoofdrichting van het vliegveld. Startbaan en zonneveld vormen samen een geheel.

Een bijkomend voordeel van de grondlichamen is dat zij een akoestische werking hebben en daardoor geluid naar de omgeving verminderen.

 

Park

Het landschapspark vormt de finale van de landgoederenzone aan de oostzijde van Eelde-Paterwolde en maakt de verbinding met het natuurlijke beekdal aan de westkant van Groningen Airport Eelde.

Het gebied rond de luchthaven heeft veel landschappelijke en recreatieve kwaliteiten. Alleen al het ontsluiten van deze kwaliteiten, en het benoemen ervan als onderdeel van een landschapspark is een grote winst voor de directe omgeving en de regio.

Het park wordt gemaakt door het realiseren van een rondgaande parkstructuur met herkenbare entrees. De structuur rijgt het geheel van onderdelen aan elkaar en de entrees maken duidelijk waar het park begint.

De bestaande wegen die in de loop der jaren doodlopend zijn geworden na doorsnijding van het vliegveld worden ingezet als de entreewegen. Deze wegen worden gekoppelde aan de rondgaande parkstructuur. De structuur bestaat voor een groot deel uit bestaande paden en wegen. Losse radarstations, antennes, en servicegebouwen worden opgenomen in het decor voor het park. Daarnaast worden nieuwe onderdelen toegevoegd, zoals spottersplekken en paviljoens.

Voortbouwend op deze basis biedt het gebied, naast het op grote schaal zonne-energie winnen, talloze kansen voor gediversifieerd opwekken van duurzame energie.

Het herstel van houtwallenstructuren kan samen gaan met oogst voor biomassa. Percelen in eigendom van vliegveld en overheden kunnen worden ingericht met aantrekkelijke energiegewassen zoals hakhout of  koolzaad. Door mogelijkheden voor afname aan te bieden kan het ook voor agrariërs aantrekkelijk zijn om een deel van hun eigendom in te zetten voor de teelt van energiegewassen.

Bestaande bedrijven uit de omgeving kunnen aanhaken op het thema. De RWZI kan bijvoorbeeld energie winnen door de vergisting van slib, en de bloemenveiling beschikt over waardevolle restwarmte.

‘Aviation Energy Estate’ biedt de kans om de regionale grootschaligere verbanden, zoals Energy Valley,  Sensor City, Green Sustainable Airports, EHS, Regiopark Groningen Assen en De Koningsas te profileren aan bewoners en bezoekers. Het positioneert zich als het voorbeeld van een ruimtelijk en landschappelijke verbinding tussen markt, overheid, maatschappij.

Energielandgoed Groningen Airport Eelde

Opdrachtgever
Provincie Drenthe, Gemeente Tynaarlo, Groningen Airport Eelde, CKB Drenthe
Samenwerking
N.v.t.
Locatie
Eelde
Jaar van uitvoering
Prijsvraag 1e plaats
Jaar van oplevering
2014