De vluchtelingencrisis is een complex sociaalcultureel en logistiek vraagstuk. Het vraagt een sensitiviteit voor het sociaal adaptatievermogen van asielzoekers en de lokale bevolking, en een bereidheid om ruimte te bieden, nieuwe verbindingen te leggen en samen te werken. Wij, een cross-over team van ontwerpers, ontwikkelaars, bouwers, financiers en een erfgoedorganisatie, maken van de nood een deugd door de crisisopvang te koppelen aan de verweven actuele vraagstukken in het landelijk gebied; krimp, leegstand, gebrek aan goedkope huisvesting, herbestemming van erfgoed en vitale sociale verbanden.

Ons breed inzetbare concept ‘Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten’ biedt een mens-, plek- en toekomstgericht perspectief voor het maken van een ‘nieuw thuis’ voor vluchtelingen en statushouders, maar ook voor starters, studenten, alleenwonenden, zzp’ers en ouderen. Plekken waar ze kunnen wonen, werken, leven en hun talenten, passies en nieuwe initiatieven volop kunnen ontplooien. Tijdelijkheid, pionieren en duurzame innovaties zijn aanjagers voor sociale, maatschappelijke en ruimtelijke kwaliteit in meervoud en stimuleren een blauwe / DIY economie waarin bewoners (oude en nieuwe buren), lokale overheden, ondernemers, investeerders, onderwijsinstellingen, organisaties en particuliere grond- en vastgoedeigenaren kunnen participeren.

Gezien onze wortels en netwerk en het grote belang van lokaal draagvlak starten we in Oost-Groningen in Bellingwolde. Er zijn meerdere concrete aanleidingen om juist hier als eerste aan de slag te gaan. Het dorp heeft een middelgrote AZC, een traditie van zelfvoorziening, er staat veel (monumentaal) agrarisch erfgoed leeg en het voorzieningenniveau en de leefbaarheid staan onder druk.

Mentaal en fysiek is er ruimte en liggen er kansen om innovatieve win-winoplossingen voor de lokale samenleving te creëren! Gezien het collectieve belang van behoud van de monumentale boerderijen en van een vitale samenleving, is er een rijke voedingsbodem voor een slagvaardige participatieve aanpak met een grote mate van betrokkenheid en een reëel businessmodel. Op basis van vooronderzoek, veldwerk en lokale contacten zijn twee naast elkaar gelegen erven aan de Hoofdweg in de dorpskern van Bellingwolde geselecteerd om de eerste prototypes te gaan realiseren. Beide erven zijn te koop. De erven en bebouwing worden stapsgewijs getransfor-meerd tot een nieuwe functionele eenheid met een breed palet aan gebruiksmogelijkheden en een hoge mate van zelfwerkzaamheid en zelfvoorziening. Het ruimtelijk beeld van twee werkende boerenerven wordt nieuw leven ingeblazen.

Vanaf de eerste twee erven in Bellingwolde gaan we in coproductie op een uurgang vervolgens een reeks van in ongebruik zijnde erven en (monumentale) boerderijen transformeren en opwaarderen. Op organische wijze ontstaat een functioneel en sociaal netwerk van nieuwe wooneenheden, lokale initiatieven en collectieve functies, met nieuwe mogelijkheden voor coöperatief ondernemerschap; een broedkamer van de kringloop-, levensloopen deeleconomie. De woon-, werk-, leer-, integreer- en verdienmogelijkheden worden met de tijd diverser en de vitaliteit en veerkracht van de multiculturele leefgemeenschap groter. De nieuwe erven, met nieuwe buren en nieuwe oogsten, liggen op fietsafstand van elkaar. Door middel van openbaar vervoer, de bus stopt voor de deur van de startlocatie, zijn de regionale culturele voorzieningen snel en goed te bereiken.

Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten is een antwoord op de door de Rijksbouwmeester en het COA in januari 2016 uitgeschreven prijsvraag ‘A Home away from Home’.