In opdracht van het Waterschap Noorderzijlvest en de provincie Groningen werkten we mee aan een nieuw perspectief voor natuur en landbouw in het Lauwersmeergebied. De belangrijkste conclusie is dat het herstel van een natuurlijke overgang tussen zoet en zout water mogelijk lijkt te zijn zonder dat de landbouw daar hinder van ondervindt.

Zout en zoet water

Natuurorganisaties en landbouwers verzamelden zich naar aanleiding van zorgen over doelen voor het zoutgehalte in het meer voor de Kaderrichtlijn Water 2022-2027. Beide partijen hebben zich daarom in elkaars belangen en het functioneren van het gebied verdiept. Halverwege dit proces zijn wij aangeschoven bij deze zoektocht. Ons doel was het perspectief schetsend aan te scherpen en in beeld te brengen.

Op dit moment zijn de R.J. Cleveringsluizen en de dijk een relatief harde overgang tussen zoet en zout water. Dat is bijvoorbeeld ongunstig voor vissen en daarmee de natuurkwaliteit van de Waddenzee en het Lauwersmeer. Daarvoor is meer dynamiek in het systeem wenselijk. Voor de landbouw is de beschikbaarheid van zoet water zeer belangrijk.

Gezamenlijk perspectief

Gezamenlijk is er een lang termijnperspectief en een perspectief voor de korte termijn opgesteld. In het korte termijnperspectief zitten meerdere voorstellen. Een van de voorstellen is het opzetten van een uitgebreider en toegankelijk meetsysteem van zoutgehalte in en om het meer.

Met een verbeterd openbaar meetnet op en rond het water kan iedereen straks ieder moment van de dag actuele gegevens rondom het zoutgehalte bekijken. Hiermee kan ook beter onderzocht worden hoe het zoute water zich gedraagt en waar het vandaan komt. Op basis van de actuele metingen kan het waterschap meteen ingrijpen, mocht dat nodig zijn. Denk aan de bediening van de sluizen. Dit geeft beide partijen veel comfort.

Vismigratie

Een andere uitkomst van de gesprekken is dat het visvriendelijk spuien met de R.J. Cleveringsluizen, binnen de kaders van de KRW, sterk verbeterd kan worden. Vissoorten zoals de paling en de rivierprik trekken via de sluizen van de Waddenzee naar de Drentse beken en weer terug. Voor deze soorten is het cruciaal zo visvriendelijk mogelijk te spuien. Een belangrijke verbetering kan worden gevonden in een verruimd spuivenster. Dit geeft vissen meer gelegenheid om in en uit te zwemmen.

Landbouw

Naast verbetering voor de natuur wordt er ook volop ingezet op verbetering van de zoetwatervoorraad rond het Lauwersmeer voor de landbouw.

Op korte termijn zijn de resultaten van de werkgroep van belang voor de besluitvorming rondom de Kaderrichtlijn Water 2022-2027. Het perspectief voor de lange termijn is van belang voor het onderzoek naar het waterbeheer van het Lauwersmeer en de ontwikkeling van een brede kustzone.

Lees hier het rapport over het gebiedsproces KRW Lauwersmeer.

Lees hier een recent gepubliceerd artikel van de Nieuwe Oogst over de overeenstemming tussen boeren en ecologen over Lauwersmeer.

In het verleden hebben we aan meer projecten in het Lauwersmeergebied gewerkt. Zo maakten we samen met InVraPlus & Sjoerd Nota in 2017 een visie voor de vernieuwde strandweg Lauwersoog.